راهکار برای توسعه گردشگری روستایی
به طور خلاصه این مطلب در مورد موضوع دلایل ، راهکار ها و مثالهایی جهت توسعه گردشگری روستایی و جذب توریست برای روستا ها میباشد. شاید شما بعد از خواندن این مطلب به این نتیجه برسید که شاید بتوانید در این زمینه فعالیتی داشته باشید
تمرکز این نوشته بر این است که اگر بتوانیم روستایی را برند ( معروف به مشخصه ای خاص) کنیم به این معنی که یک یا چند ویژگی خاص و منحصر به فرد در روستا به وجود بیاوریم و یا از ظرفیت های موجود در روستا استفاده کنیم که این روستا را منحصر به فرد کند میتوانیم امیدوار باشیم که گردشگران و توریست های داخلی و خارجی بیشتری علاقه بیشتری برای سفر به این روستا نشان دهند.
برای این کار چند جنبه روستا را باید در نظر گرفت که البته این موضوع کاملا نیاز به بررسی افراد محلی و پتانسیل های روستا دارد.
مراحل اولیه توسعه گردشگری روستایی خلاصه ولی لازم و مفید
۱- در ابتدا باید بگویم که مرحله اول ساخت و فراهم کردن زیر ساخت های مناسب برای گردشگران است بطوری که افراد محلی میتوانند با ساختن اقامت های روستایی مناسب و پاکیزه بستر خوش آمد گویی را فراهم سازند.
بعضی روستا ها ممکن است جاذبه گردشگری نداشته باشند و حتی محصول کشاورزی مناسبی نداشته باشند برای ارئه به گردشگران، ولی شاید سکوت ، اسمان پر ستاره ، ارامش یا خانه های چوبی، سنگی ، کاهگلی یا حتی انسانهایی مهمان نواز داشته باشند تمام این موارد میتواند جاذبه تورستی باشد .
تجربه شخصی من از سفر به یکی از روستاهای میبد یزد
اسمان شب کویر مصر
تجربه شحصی خودم این گونه بوده که در سفری که به شهر یزد داشتم به روستای کویری از شهرستان میبد رفتم. در این روستا چیزی بجز کویر و خاک مشاهده نمی شود اما در خانه ای با بافت قدیمی و پذیرایی آنها با ظروف سفالی و محلی ساکن شدم ، در دل شب با خوابیدن زیر سقف آسمان و مشاهده ستارگان و آسمان شب کویر و سکوت و آرامش آنجا بسیار جذب شدم.
مطمعنا برای آرامش و تمدد اعصاب ترجیحم این است که بتوانم باز هم چند روزی در روستا باشم.
۲- وقتی زیر ساخت ها فرام شد افراد محلی میتوانند شروع به تبلیغ در مورد روستا و فرهنگ و جاذبه های خود کنند. این موضوع خیلی مهم است که تمام افراد روستا باید با هم همکاری داشته باشند و از این موضوع به هر نحوی حمایت کنند چرا که در نهایت به نفع خود انهاست
تبلیغات نیازی به هزینه آنچنانی ندارد و هر فردی می تواند با انتشار عکس و فیلم آن در دنیای مجازی روستا خود را به گردشگران داخلی و حتی با بازاریابی مناسب به گردشگران خارجی بشناساند. همچنین اگر کاری کنید که به گردشگران خوش بگذرد و انها را تشویق کنید که از روستا و محل اقامت خود عکس و فیلم بگیرند و انها را در شبکه های اجتماعی خود نشر دهند با نتایج باور نکردی مواجه خواهید شد.
۳- وقتی مراحل بالا به نحو احسنت انجام شود حال باید با تقویت بافت روستایی آماده پذیرایی و ارائه خدمات و فروش محصولات داخلی روستا بود.
وقتی این مراحل انجام شد کم کم میتوان آنها را توسعه داد بطوری که علاوه بر رونق کشاورزی و دامپروری می توان کارآفرینی داخلی انجام داد و از مهاجرت روستایی جلوگیری کرد.
مقایسه روستاهای موفق یا ناموفق در زمینه گردشگری
بطور مثال چگونه می شود که افراد زیادی روستای ابیانه ، ماسوله یا سرعین را میشناسند ولی افراد کمی پیدا می شود که روستای فردوس را بشناسد. روستای سرعین با همکاری افراد محلی و فراهم کردن امکانات تفریحی خانوادگی و استراحتگاه های محلی توانسته با استفاده از جاذبه گردشگری خود که محدود به آبگرم های متعدد بوده در راستای جذب توریست بسیار موفق بوده و از همین طریق محصولات داخلی روستا مانند عسل طبیعی سبلان ، آَش دوغ محلی ، حلوا سیاه را عرضه و بفروش برساند اما روستای فردوس با اینکه دارای آبگرم متععد و حتی با داشتن زمین های کشاورزی انار و زعفران مرغوب به اندازه سرعین شناخته نشده.در حال حاضر تمام ایران انار مرغوب را به شهر ساوه میشناسند اما در زمین های فردوس انار با همان مرغوبیت به عمل میآید.
در زندگی مدرن همه نیاز به استراحت و تفریح به دور از زندگی مکانیکی و مدرن دارند به قول معروف مثل قدیما دور هم بنشینند و گل بگویند و گل بشنودند.
برای این کار هر خانواده ای در سال با توجه به بودجه و تعطیلات موجود برنامه ریزی به سفر می نمایند و اگر روستاهای کشور دارای ظرفیت و بستر مناسب باشند می توانند پذیرای خانواده ها باشند.
صنعت گردشگری در ایران صنعتی نوپا و دیده نشده است بطوری که در حال حاضر میانگین سفر به ایران نسبت به کشورهای اطراف همچون ترکیه و امارات تقریبا نصف می باشد و اکثر کسانی که به ایران می آیند برای بازدید از شهرهای بزرگ به دلیل معروفیت و جاذبه های شناخته شده شهرها می باشد با اینکه روستا های ایران پتانسیلی حداقل ۱۰ برابر شهرها دارند که می توانند از آن استفاده کنند.
در اینجا میخواهیم راهکار هایی ارائه دهیم بلکه بتوانیم کمکی حتی کوچک و ناچیز به صنعت گردشگری روستایی کرده باشیم.
مثال یا پیشنهاد برای جذب توریست در روستاها
پروزش اهو در روستا
تصور کنید در یک روستا منطقه وسیعی حصار کشی شود و در این منطقه اهالی به پرورش اهو یا گوزن یا امثال اینها بپردازند. و در این منطقه کلبه ها یا حتی چادر های کوچکی برای پذیرایی از گردشگران احداث شود.
آیا شما حاضرید که در این چادر های میان اهوها یکی دو روزی را بگذرانید یا حداقل یک روز را برای بازدید از این منطقه اختصاص دهید. و شاید گوشت انها رو بخرید ؟
یا مثلا اگر بدانید در فصل برداشت زعفران در منطقه تربت یا هر جای دیگر جشنی برگزار میشود و طی یک هفته مراسم برداشت زعفران همراه با جشن و مراسم بومی یا مسابقات متنوع برقرار است.
آیا حاضرید در این جشن حاضر شده و شاید زعفران سال اینده خود را با قیمتی به مراتب کمتر از کشاورزان خریداری کنید ؟
آیا به نظر شما مفید نیست که پچه های ما با کاشت و داشت و برداشت هر محصول کشاورزی اشنا شوند ؟
آیا به نظر شما جذاب نیست که شما در خانه یا روستایی اقامت کنید که در آن چندین طاووس یا قرقاول یا پرنده های زیبای دیگر آزادانه زندگی میکنند ؟
آیا دوست دارید در روستایی وقت بگذرانید که تعداد زیادی قناری یا بلبل یا هر پرنده خوش اواز دیگر برای شما نغمه سرایی کنند ؟
اگر به این اماکن سفر کنید ایا به دوستان خود پیشنهاد میدهید که به انجا سفر کنند ؟
مثال های بالا علاوه بر جذب توریست منافع بیشمار دیگری نیز در پی دارد که در این نوشته به انها نمیپردازیم!!
مزایای توسعه گردشگری روستایی برای روستاییان
۱- توزیع عادلانه ثروت:
متاسفانه متوسط درآمد سرانه جامعه روستایی در ایران، یک سوم مناطق شهری است، این در حالی است که با ترویج گردشگری روستایی بخشی از درآمدهای مناطق شهری در مناطق روستایی خرج میشود که همین امر منجر به رونق درآمد در این مناطق خواهد شد.
۲- مشاغل پایدار:
جاذبه روستا: هم‌اکنون یکی از مشکلات مهم روستاییان در ایران، نبود مشاغل پایدار است و در این سال‌ها خشکسالی‌های متمادی و ضعف سیستم کشاورزی مکانیزه در کشور نیز این امر را دامن زده است؛ همین موضوع نیز روند مهاجرت روستاییان به شهرها را تسریع کرده است.
۳- ترویج فرهنگ روستا :
شناساندن آداب و رسوم و فرهنگ محلی و روستا و غذاهای محلی به جامعه شهری و گردشگران خارجی
۴- حفظ منابع طبیعی و گسترش آن :
با نهادینه شدن فرهنگ حفظ محیط زیست و آموزش نکات اولیه آن می توان با افزایش ورود گردشگران به حفظ و حتی گسترش زیست بوم منطقه کمک کرد.
۵- ایجاد اشتغال در صنایع دستی :
در کنار بخش کشاورزی در روستاها، همواره صنایع‌دستی و بومی به عنوان یکی از مبانی ایجاد شغل نقش ایفا کرده است و در این سال‌ها متاسفانه با افزایش روند مهاجرت از روستا به شهر، بخش مهمی از صنایع دستی در معرض نابودی قرار گرفته است. به عنوان مثال تا یک دهه پیش قالی‌بافی به عنوان یکی از مهم‌ترین رشته‌های اشتغال‌زا در روستاها و شهرهای کوچک نقش ایفا می کرد اما متاسفانه امروز این صنعت در معرض تهدید جدی قرار گرفته است. در صورت توسعه گردشگری روستایی این قبیل صنایع نیز با برخی مدل‌های روزآوری شده دوباره میتوانند احیا شوند و نقش سابق خود را در مسائل اقتصادی و فرهنگی روستا بازی کنند.
۶- ایجاد اشتغال برای زنان :
مشاغل خدمات گردشگری از جنسی است که میتواند برای زنان، شغل متناسب با شرایط بومی‌شان ایجاد کند و باتوجه به افزایش درصد باسوادی در جامعه روستایی و ظهور نسل نویی از زنان تحصیلکرده دانشگاهی حتی در مناطق روستایی، با توسعه گردشگری روستایی میتوان از این فرصت بهره گرفت.با چنین روش‌هایی جمعیت فعال روستایی افزایش یافته و گردش مالی در منطقه، رونق بیشتری می‌یابد.
با پیشرفت این صنعت از جزئی ترین ها یعنی روستا ها می توان شهرها و حتی در مراحل بالاتر کشور را هم به سوی رونق اقتصادی سوق داد.
مزایای توسعه گردشگری روستایی برای شهر نشینها
حد اقل مزیت همکاری و گردش در این روستاها برای شهر نشین ها این است که
۱- همه میدانیم که نیاز های اساسی ما نیاز به خوراک و پوشاک و مسکن است . و باز میدانیم که مواد اولیه خوراک و پوشاک ما در روستاها تامین میشود. اگر روستا ها رونق بگیرند و توسعه پیدا کنند در نهایت به نفع خود ما میشود.
۲ – جلو گیری از مهاجرت روستاییان به شهرها : این معزل نیاز به تشریح بیشتر ندارد.
۳ – یک روز خوب و یک تفریح سالم با مزایای زیاد و تمدد اعصاب
کار افرینی بیشتر در روستاها و شهرها : همانطور که در مورد یک اشاره شد وقتی مواد اولیه خوراک و پوشاک در روستا تامین شد در شهرها میتواند به محصول نهایی شود و علاوه بر تامین نیاز داخل حتی به صادرات نیز بیانجامد.
پس اگر فکر میکنید مطالب ذکر شده مفید است از شما خواهش میکنیم که در انتشار این مطلب بکوشید و در مورد آن با دیگران و دوستان خود و هم روستایی ها خود گفتگو کنید.
البته این موضوع را در نظر داشته باشید که نباید به دولت و وام و این گونه مسایل دل ببندید و این گونه تصور کنید که خودتان به تنهایی میخواهید کاری را انجام دهید.
مطمئن باشید که اگر شروع کنید به زودی دیگران به شما میپیوندند .اگر نکته و نظری دارید با علاقه زیاد مشتاق شنیدن آن هستیم.
تلگرام
آپارات